De middenstand is het bloeiende hart van Berchem. Een goed draaiende middenstand in een wijk is de olie die de motor van leefbaarheid van een buurt doet draaien. Zonder middenstand zal de leefbaarheid sputteren. Middenstand verdient dan ook alle steun om zich ten volle te ontwikkelen, en daarbij draait alles rond rendabiliteit en aantrekkingskracht. Immers, een winkelier die niet rendabel kan werken, sluit de deuren, trekt weg en laat de buurt achter voor wat ze is. Een omgeving die niet aantrekkelijk is, trekt automatisch ook minder klanten, wat dan weer zijn weerslag heeft op de rendabiliteit. Het is een vicieuze cirkel die een wijk kan meenemen in een opwaartse spiraal, maar evenzeer kan meetrekken in een neerwaartse spiraal.
Net zoals een zwaluw de lente niet maakt, kan de individuele middenstander maar zelden invloed uitoefenen op wat er in zijn onmiddellijke omgeving gebeurt. Een winkeliers- of middenstandsvereniging kan dit wel. Door hun krachten te bundelen en samen met één enkele stem te spreken, kan de lokale middenstand wegen op wat er zich in de omgeving afspeelt. Inspraak van een middenstandsvereniging mag voor het beleid in ons district nooit beschouwd worden als hinderlijk, integendeel, door rekening te houden met noden van de middenstand, creëer je als district een win-win-situatie. De middenstand kan zich ten volle ontbloeien en zal geneigd zijn mee te investeren in de aantrekkelijkheid van de wijk, door bijvoorbeeld hun etalages op regelmatige basis te onderhouden en te renoveren. De middenstand zal zich gewaardeerd voelen, de middenstand zal fier zijn dat ze mee deel uitmaakt van het beleid aangaande hun omgeving, en zal dit uitstralen op de wijk. Een district dat te weinig rekening houdt met de noden van haar middenstand, is niet goed bezig.
Open Berchem pleit er voor dat in alle delen van Berchem middenstandsverenigingen worden ondersteund. Handelaarsverenigingen zijn belangrijk om handelsstraten in beweging te krijgen. Als er in een handelsstraat geen (actieve) handelaarsverenigingen zijn, trekken we als district aan de kar. We ondersteunen handelaarsverenigingen ook waar nodig. Maar belangrijker nog, district en handelaarsverenigingen zetten structurele samenwerking op en bereiden samen projecten voor. Het district dient daartoe initiatieven te nemen om de werking hiervan te faciliteren. Vervolgens dient er met deze verenigingen op constante basis overlegd te worden over de noden die zij hebben, en dient concreet bekeken te worden hoe het district hieraan gevolg kan geven. Bij ingrijpende werken in de buurt dienen zij best als één stem op te treden en een advies uit brengen. Dit advies dient degelijk onderzocht en rekening mee gehouden te worden.
Middenstandsverenigingen dienen zich niet te beperken tot winkeliers of handelaars. Andere voorbeelden kunnen zijn, een horeca-vereniging of een vereniging van dienstverleners.
Vooral de horeca vervult minstens een even belangrijke rol dan de winkeliers in de aantrekkelijkheid van een wijk. Om deze stelling te bewijzen kunnen er verschillende Antwerpse voorbeelden aangehaald worden. In de opleving van de wijk Zurenborg was er een belangrijke verdienste voor de horeca-zaken rond de Dageraadplaats. De opwaardering van het Zuid (rond de gedempte Zuiderdokken) zou er nooit gekomen zijn indien niet eerst de horeca-zaken opleefden. Wie Brussel een beetje kent, kent ongetwijfeld de wijk Sint-Goriks, zeer leefbaar, mét een aantrekkelijke horeca-factor.
Ingrijpende investeringen in heraanleg van het openbaar domein zijn niet voldoende om een wijk leefbaar te maken (of te houden). Het Sint-Jansplein en het De Coninckplein hebben in het verleden de facelift ondergaan, maar hebben het nog steeds moeilijk. Niet toevallig is horeca hier minder uitdrukkelijk aanwezig.
Berchem leeft altijd, dus ook ‘s avonds. Open Berchem wil dat je ook ‘s avonds de dingen kan doen waar je goesting hebt. Samen met handelaarsverenigingen dient het district te bekijken of er shoppingavonden of horecawandelingen kunnen worden opgezet.
Open Berchem wil gratis kortparkeren invoeren in en rond handelsstraten via het Stop&Shop systeem. Wie voor een aankoop in een specifieke winkel moet zijn, kan gratis een half uurtje parkeren op speciaal voorziene parkeerplaatsen in de buurt van handelszaken. Een sensor registreert hoe lang je er staat. Als je langer dan een half uur parkeert, dan betaal je het uurtarief dat overeenkomt met een boete. Zo zorgen we ervoor dat beschikbare parkeerplaatsen sneller vrijkomen. Zo kan iedereen specifieke aankopen snel gaan ophalen.
Tevens voorzien we meer fietsbeugels in de winkelstraten, zodat fietsen op een juiste manier gestald kunnen worden, kort bij de winkels die men bezoekt.
Foren, markten
De bevoegdheid van foren en markten komt toe aan het district. Berchem telt vandaag drie wekelijkse markten: Op dinsdag in de Filip Williotstraat, op vrijdag in de Zillebekelaan, op zaterdag in De Villegasstraat.
Als beleidsmaker zou je kunnen stellen dat een markt is wat het is. Inderdaad, als we vandaag de markten in Berchem overschouwen dan is er veel eenheidsworst. Er komen Berchemnaars, er is volk, maar een Berchemse markt is geen trekpleister. Er is niemand van buiten de onmiddellijke omgeving die het in zijn of haar hoofd haalt om naar een markt in Berchem te komen als uitstap. Dit is jammer want markten kunnen weldegelijk een concept vertolken, iets wat mensen van buiten Berchem aantrekt. Een markt, die zich toelegt op een bepaalde niche, kan ook een invloed hebben op de onmiddellijke omgeving op dagen dat er geen markt is.
Open Berchem wil dat er een conceptmarkt georganiseerd wordt op zondag in de omgeving Driekoningen-Statiestraat. Het concept moet daarbij gekozen worden in functie van een verdere opwaardering van de winkelpanden in deze buurt in de toekomst.
Een voorbeeld is een brocante- en antiekmarkt. Op een zondag is dit een vaste trekpleister, maar op andere dagen kan dit ook een effect hebben op de onmiddellijke omgeving omdat in de omliggende handelspanden zich ook stilaan handelaars zullen beginnen vestigen die zich op dezelfde niche als de markt gaan toeleggen. Dit kan een opportuniteit betekenen voor de omgeving van de Statiestraat-Driekoningenstraat. Bijvoorbeeld door op zondag aldaar of in de nabije De Villegasstraat een conceptmarkt wekelijks te laten plaatsvinden, welk concept kan worden overgenomen in de omliggende handelspanden. Het district Antwerpen heeft reeds haar “antiekstraat” in de Kloosterstraat, dus moet er gekeken worden of er nog ruimte is voor eenzelfde concept op zondag in Berchem. Een ander voorbeeld zou een ambachts- en hobbymarkt kunnen zijn. In ieder geval dient het district hiertoe de nodige stappen te ondernemen om, in samenspraak met de lokale handelsverenigingen, een conceptmarkt te organiseren en verder te ondersteunen.